به پیشنهاد انستیتو بینالمللی تئاتر در سال ۱۹۶۱، هر ساله روز ۴ ماه می میلادی به عنوان روز جهانی تئاتر و بازیگری گرامی داشته میشود. پیام سالانه این روز هر سال توسط یکی از صاحب نظران و هنرمندان عرصه تئاتر انتخاب میشود و به تأثیر و تقابل تئاتر در عرصه بینالمللی اختصاص دارد.
بازیگری فرآیندی است علمی و عملی که در آن با توجه به میزان استعداد و توانایی، تلاش میشود مفاهیم زندگی به مخاطب ابلاغ شود. در ابتدای این مطلب نیاز داریم تا تعریفی از بازیگر نیز ارائه دهیم: بازیگر شخصی است که تکنیک و احساس را مطابق با متدها و روشهای تعریف شدهی دنیا درمیآمیزد و تلاش میکند تا برداشت درستی از نقش و مشخصات آن داشته باشد تا به صورت باورپذیر آن را ابلاغ نماید. این می تواند در فیلم و سریال باشد و یا در فیلم های تبلیغاتی و یا تیزر تبلیغاتی.
هر انسانی در هر کجای جهان اگر در نقش مناسب قرار داده شود، یک شخصیت سینمایی خلق خواهد کرد. ویدئوها و تیزرهای تبلیغاتی اینستاگرام را برای مثال ببینید. برخی نابازیگران به واسطه تعداد زیاد دنبالکنندگان نقشهایی را ایفا میکنند که تنها سفارش دهنده آگهی آن را باور می کند. اما در سینما اوضاع به گونه دیگری است. در سینما سبکهای گوناگونی برای بازیگری تعریف شده است؛ سبکهایی که بر اساس گونه و نیروی جاذبهای که بر روح بینندگان اعمال میکند دستهبندی میشوند. میتوان طبقهبندی سبکهای بازیگری را به دو بخش عمده تقسیم کنیم: بازیگر شخصیت، بازیگر تیپ. این تقسیمبندی کمک میکند تا ما طبیعت زیباییشناسانه هنر فیلم را بهتر درک کنیم.
بازیگر شخصیت:
بازیگری است که میکوشد شخصیتی خلق کند و آن شخصیت آمیزهای است از روان خود و روح شخصیت نوشته شده. مهارت این سبک بازیگری در این است که از این دو، شخصیتی کامل، طبیعی و بر اساس واقعیتهای هستی بیافریند. تماشاگر که مدتها بازیگر را در قالب نقشهای دیگر دیده به سرعت نقشهای پیشین او را فراموش کرده و به تصویر جدید واکنش نشان میدهد. بازیگر شخصیت متحول می شود، متاثر از محیط و باورپذیر است. وی شخصیتی دوگانه را معرفی می کند که حاصل ذهنی چندلایه است و این دو یا چندگانگی شیفتگی تماشاگر را به همراه دارد. دیگر چنان اهمیتی ندارد که افرادی نظیر داستین هافمن، رابرت دنیرو، آل پاچینو و… بازیگران خوشتیپ و خوشچهرهای هستند یا نه. آنها به سبب جذابیتی که ایجاد می کنند و شخصیتهایی که خلق میکنند مورد توجه و علاقهی ما قرار میگیرند.
بازیگر تیپ:
دومین گونهی بازیگران سینما به خاطر نیازهای جسمانی فیلم و وزن زیباییشناسانهی شخصیتهای مورد نیاز آن پدید می آید. همانگونه که یک نقاش از طریق فرم، ترکیببندی، رنگ و بافت واکنش بیننده را برمیانگیزد، حضور فیزیکی بازیگر نیز به همین نحو عمل می کند. این حالت ویژه ترکیبی از هوش، قیافهی ظاهری و آسیبپذیری است. دوربین شروع به ضبط این حالات دارد چه بازیگر آگاه باشد چه نباشد. چهره، رفتارها و حال خاص هر کس در سینما میتواند یک زندگی جدا از زندگی فرد یا بازیگر را پدید آورد. لباس، دکور، گریم و شرایط تغییر میکند ولی شخصیت و واکنش های او به لحاظ عمق و پیچیدگی به همان صورت باقی میمانند.برخی از منتقدین می گویند این ستارههای بزرگ بازیگر نیستند. شاید “بازیگر تیپ” با ویژگی بازیگر یک تیپ معین یا یک نقش خاص ترقی کند و محدود شود. برای مثال جان وین و همفری بوگارت؛ دارای چنان بیان قدرتمندی در خصوصیات فردی یا فیزیکی هستند که تقریبا برای تماشاگر غیرممکن است که درگیر نقشهای آنان نشود.عبور از مرز میان بازیگری شخصیت و بازیگری تیپ نیازمند آن است که بازیگر نقشی را انتخاب کند که اجازهی این عبور را به او بدهد. این عبور زمانی حاصل می شود که بازیگر نقش های متناسب با رفتارها و مکانیسمهای شخص خود را پیدا کند.
بازیگری نوعی از موسیقی است و بازیگر نوازندهی آن است. شناخت سبکها و فضاهای نمایشی و داستانی مانند دستگاهها ونتهای موسیقی هستند. پس باید به خاطر داشت برای خلق یک اثر نباید بیپروا از اصول خارج شد