تلویزیون یکی از تأثیر‌گذار‌ترین رسانه ها در عصر ارتباطات معرفی شده است. تلویزیون عرصه‌ای برای نمایش تصاویر، فرم‌ها و سبک‌هایی است که انسان را احاطه کرده است. تلویزیون تا قبل از ظهور رسانه های نوین، پرمخاطب‌ترین رسانه برای ارتباطات و اطلاع‌رسانی بود.به دلیل اهمیت این رسانه فراگیر، روز بیست و یکم نوامبر در تقویم میلادی به نام روز جهانی تلویزیون ثبت شده است.
به گزارش سونیوز روز جهانی تلویزیون، مصادف با روز بیست و یکم نوامبر در تقویم تاریخ میلادی میباشد. مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۹۶م، بیست و یکم نوامبر را بهعنوان «روز جهانی تلویزیون» تعیین کرد. سازمان ملل متحد هدف از چنین اقدامی را ترغیب کشورها به تبادل برنامه‌های تلویزیونی به‌ویژه برنامه‌هایی اعلام کرد که برای گسترش صلح، توسعه‌ی اجتماعی و اقتصادی و تقویت مسائل فرهنگی جامعه ساخته می‌شود.
مخترع تلویزیون
تلویزیون، سامانه‌ای ارتباطی برای پخش و دریافت تصاویر متحرک و صداها از مسافتی دور است. همچنین دستگاه گیرنده در این سامانه، تلویزیون نام دارد. امروزه در ایران، به مجموعه فراهم کننده و پخش کننده برنامه‌های تلویزیونی، سیما گفته می‌شود. از جان لوگی برد دانشمند و مخترع اسکاتلندی به عنوان مخترع تلویزیون یاد می‌شود، گرچه دانشمندان و مخترعان بسیار دیگری مانند پائول نیپکو، بوریس روزینگ، ولادیمیر زورکین و فیلو فارنزورث از اواخر سده ۱۹ میلادی در توسعه و تکمیل فناوری تلویزیون نقش موثر داشته‌اند.
تاریخچه ورود تلویزیون به ایران
تا قبل از سال ۱۳۳۷ هنوز چیزی به نام تلویزیون به خانه مردم ایران راه پیدا نکرده بود. تا آن زمان این رادیو بود که بدون حضور رقیبی جدی برای خودش یکهتازی می‌کرد، اما از سال ۱۳۳۷ داستان متفاوت شد. از آن سال بود که دیگر سر و کله دستگاه شگفت‌انگیزی که بعد‌ها به آن لقب جعبه جادو دادند، پیدا شد.
البته گویا قبل از سال ۱۳۳۷ هم برای راه‌اندازی تلویزیون تلاش‌هایی شده بود اما آن تلاش‌ها در نهایت به سرانجامی نرسیدند: «فکر راه‌اندازی تلویزیون در ایران به سال ۱۳۳۵ بر می‌گردد. جوانی به نام آقای کازرونی، اهل اصفهان که از یک خانواده ثروتمند بود و در خارج کشور، کارگردانی سینما خوانده بود به این فکر افتاد که در ایران تلویزیون تاسیس کند و از این طریق یک منبع درآمد مطمئنی را برای خود ایجاد کند. حتی با شرکت‌های خارجی‌ای که فرستنده‌های تلویزیونی تولید می‌کردند وارد مذاکره شد اما این صحبت‌ها به نتیجه نرسید و توافقی انجام نشد...»
انگار قرار بود سند این کار به نام و به کام فردی دیگر زده شود. آن فرد «حبیب‌الله ثابت پاسال» بود؛ بازرگانی که با پیش‌دستی، زود‌تر از بقیه آستین‌هایش را بالا زد و توانست تاسیس تلویزیون در ایران را به نام خود ثبت کند. حبیب‌الله ثابت پاسال، سرمایه‌دار بخش خصوصی، تأسیس یک فرستنده تلویزیونی را به دولت وقت پیشنهاد داد و دولت نیز پیشنهاد او را پذیرفت و برای آن که کار جنبه قانونی داشته باشد، مجلس شورای ملی در تیر ماه سال ۱۳۳۷، ماده‌ای با چهار تبصره به تصویب رساند که به موجب آن، اجازه داده شد فرستنده تلویزیونی در تهران زیر پوشش وزارت پست و تلگراف و تلفن ایجاد شود. این فرستنده تا پنج سال از پرداخت مالیات معاف بود وتمام برنامه‌های آن از مقررات اداره کل انتشارات پیروی می‌کرد. سرانجام نخستین فرستنده تلویزیون ایران در ساعت ۵ بعد از ظهر جمعه ۱۱ مهر ماه سال ۱۳۳۷، اولین برنامه خود را پخش کرد.
ايدئولوژى حاكم بر تلويزيون
تلويزيون به عنوان وسيله اى براى شكل دادن افكار عمومى، با زير پوشش قرار دادن معضلات اجتماعى و مسائل مربوط به سياست داخلى و خارجى و همچنين با عرضه برنامه هاى تفريحى و نمايشى اش، نقش خود را مى نماياند، بدون توجه به نوع برنامه اى كه از آن پخش مى شود; مجله هاى خبرى، موسيقى ها، مسابقه هاى تلويزيونى، نمايش مجموعه ها و مانند آن.
اين وسيله ارتباطى در هر حال، ملزم به ارائه يك پيام ايدئولوژيك است. تعدّد و گوناگونى روش ها و فنونى كه به وسيله برنامه سازان به كار گرفته مى شود در واقع بيانگر مجموعه اى از اصول و گرايش هاى ايدئولوژيك حاكم بر تلويزيون و يا به تعبير ديگر، مبيّن آن وظايف اصلى است كه در زمينه ايدئولوژى از سوى طبقه حاكم بر تلويزيون تعيين مى شود. اين ايدئولوژى منعكس كننده وضع ملّى، فرهنگى و سياسى خاص هر كشور است.
بسیاری از صاحب‌نظران معتقدند امروزه تلویزیون عضوی از خانواده است و برخی آن را بیگانه‌ای می‌دانند که خود را بر خانواده تحمیل کرده است. بهر ترتیب اکنون در سراسر گیتی، تلویزیون در کانون خانواده حضوری پررنگ و مؤثر دارد، روابط اعضای خانواده تحت تأثیر آن دگرگون و کارکردهای خانواده دچار تغییر و تحول جدی شده است. این رسانه در مواردی رقیب والدین و در مواردی یاریگر و همراه آنان است. گاه کارکردهای نهادهای رسمی را به چالش می‌کشد و گاه در نقش نهادی میانجی و واسط، به هم‌افزایی کارکردها کمک شایانی می‌کند.
به هر حال تلویزیون به تأثیر‌گذار‌ترین رسانه در عصر ما مبدل شده است. تلویزیون عرصه‌ای برای نمایش تصاویر، فرم‌ها و سبک‌هایی است که انسان را احاطه کرده است. تلویزیون، مردمی‌ترین و پرمخاطب‌ترین مدیوم برای ارتباطات و اطلاع‌رسانی است چرا که به‌راحتی مطالب را به مخاطبان از هر گروه سنی و قشری که باشند، ارائه می‌دهند.
تماشای تلویزیون و دریافت اطلاعات از طریق این رسانه به سواد نیاز ندارد و بههمین دلیل، این رسانه در کشورهای عقب‌مانده و در حال توسعه بیشتر کاربرد دارد. تلویزیون، نقش مهمی در انتشار اطلاعات و دانستنی‌ها ایفا می‌کند و وسیله‌ای قدرتمند برای شکل‌دهی به شرایط و خواسته‌های بشری محسوب می‌شود.
بهواسطهی چنین ویژگیهایی، یونسکو مأمور شده است که از فعالیت شبکه‌های تلویزیونی مستقل و همچنین تولید برنامه‌هایی که به صلح، توسعه‌ی اجتماعی و اقتصادی و تقویت مسائل فرهنگی جامعه منجر می‌شود، حمایت بهعمل آورد. از اینرو، همهساله همزمان با این روز، گردهمایی روز جهانی تلویزیون در مقر سازمان ملل متحد در نیویورک برگزار می‌شود. در این گردهمایی، صاحبان شبکه‌های تلویزیونی و اهالی رسانه از سراسر دنیا دور هم جمع می‌شوند.